آتروفی واژن مشکلی است که باعث می شود دیواره های واژن ضعیف، نازک و ملتهب شوند. این اتفاق زمانی رخ می دهد که سطح هورمون استروژن در بدن کاهش یابد. مانند زمان یائسگی و بعد از آن. هورمون استروژن باعث نرم و روان شدن بافت واژن می شود؛ طبیعتا کاهش این هورمون می تواند خشکی و نازک شدن بافت این ناحیه را به دنبال داشته باشد. اگر شما نیز به این مشکل دچار شده باشید، حتما به دنبال راه هایی برای درمان آن هستید. خوشبختانه آتروفی یا خشکی واژن قابل درمان است و روش های مختلفی برای آن وجود دارد.
در این مقاله قصد داریم تا درباره آتروفی واژن، علت بروز و روش های کنترل و درمان آن توضیحات کاربردی و مهمی را ارائه دهیم. با ما همراه باشید…
آتروفی واژن چه نشانه هایی دارد؟
اولین نشانه هایی که ممکن است ناشی از آتروفی واژن باشند، موارد زیر هستند:
- خشکی و سوزش واژن
- خارش ناحیه تناسلی
- ترشحات غیر طبیعی واژن
- عفونت های قارچی
- سوزش ادرار
- ادرار های مکرر
- بی اختیاری ادرار
- عفونت مجاری ادراری
- احساس ناراحتی یا خونریزی در حین رابطه جنسی و بعد از آن
- عدم ترشح طبیعی برای روان شدن بیشتر واژن در هنگام رابطه جنسی
البته به طور معمول، خشکی واژن اولین نشانه ای است که ظاهر می شود؛ بیشتر زنان بعد از یائسگی آن را تجربه می کنند. با این حال، بعضی از زنان نیز ممکن است قبل از فرا رسیدن یائسگی که به آن دوره ی پیش-یائسگی گفته می شود، به آتروفی واژن مبتلا شوند. بروز آتروفی واژن و اختلال در دستگاه ادراری بانوان، با عنوان سندروم ادراری-تناسلی یائسگی نیز شناخته می شود.
علت های اصلی آتروفی واژن
همانطور که گفته شد، علت اصلی بروز خشکی واژن کاهش ترشح هورمون استروژن در تخمدان ها است؛ که معمولا 85 درصد زنان بعد از یائسگی به آن دچار می شوند. وقتی بدن دارای استروژن کمتری باشد، بافت ناحیه تناسلی ضعیف و آسیب پذیر تر می شود. به همین دلیل یائسگی شایع ترین دلیل آن است. اما سطح هورمون استروژن، علاوه بر یائسگی، ممکن است در اثر عوامل دیگری نیز کاهش پیدا کند. این موارد عبارت اند از:
- شیر دادن به کودک
- دارو های ضد استروژن
- بعضی از قرص های ضد بارداری
- برداشتن و تخلیه ی کامل تخمدان ها
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی (بویژه در نواحی اطراف دستگاه تناسلی مثل: لگن)
- هورمون درمانی برای سرطان سینه
لازم به ذکر است که فعالیت جنسی منظم و سالم، به حفظ جوانی و سلامت بافت های واژن کمک زیادی می کند.
آتروفی واژن چگونه تشخیص داده می شود؟
اگر هنگام رابطه جنسی دچار احساس درد یا سوزش می شوید، یا دچار ترشحات غیر طبیعی و خارش واژن شده اید، بهتر است زدتر به متخصص زنان مراجعه کنید و وضعیت خود را بطور کامل شرح دهید. در مورد مشکلات و اختلالاتی که در دستگاه تناسلی خود دارید، جای هیچگونه خجالتی نیست. برای تشخیص به موقع و درمان موثر، پزشک باید از جزییات مشکل شما با خبر باشد تا بتواند در کنترل و درمان آن به شما کمک کند.
احتمالا پزشک، سوالاتی درباره ی سابقه بیماری های مختلف، داروهایی که مصرف میکنید و چرخه قاعدگی از شما بپرسد. هرچه سطح دانش و تجربه ی متخصص زنان و زایمانی که به ایشان مراجعه کرده اید بالاتر باشد، قطعا به جزییات بیشتری توجه خواهند کرد. بعنوان مثال، حتی ممکن است درباره ی محصولات آرایش و بهداشتی که مصرف میکنید از شما سوال بپرسند زیرا بسیاری از مواد تشکیل دهنده ی این محصولات می توانند حساسیت زا باشند و در طول زمان باعث دهیدراته شدن و خشکی بافت واژن گردند.
در بعضی موارد ممکن است پزشک از شما درخواست انجام تست ها و آزمایش های تکمیلی دیگری کند.
این آزمایش ها موارد زیر هستند:
- معاینات لگن
- تست پاپ اسمیر
- تست اسیدیته واژن
- آزمایش خون
- آزمایش ادرار
تست پاپ اسمیر، برای بررسی سلول های دیواره واژن انجام می شود و به کمک آن می توان شدت شیوع آتروفی را سنجید. همچنین برای تشخیص سرطان دهانه رحم نیز بسیار کارآمد است.
روش های درمان آتروفی واژن
روش های مختلف درمانی، به بهبود وضعیت واژن و کاهش آثار آزاردهنده ی ناشی از آتروفی، کمک زیادی می کنند. درمان، ممکن است صرفا جهت بهبود علائم و یا متمرکز بر برطرف کردن علت اصلی باشد.
مصرف مرطوب کننده های موضعی و یا روان کننده های بر پایه آب (لوبریکانت) به رفع خشکی واژن کمک می کند.
در صورتیکه علائم بسیار شدید باشند، ممکن است پزشک مصرف هورمون استروژن را به شکل خوراکی یا موضعی، برای بیمار تجویز نماید.
برای درمان آتروفی واژن، روش های زیر کاربرد دارند:
- استفاده از مرطوب کننده و روان کننده ها
- هورمون درمانی
- درمان آتروفی واژن با لیزر
روش درمان آتروفی واژن با لیزر، روشی کم تهاجمی است که اثر آن دائمی بوده و برای درمان خشکی واژن ناشی از یائسگی، بسیار نتیجه بخش است.
نتیجه گیری
بافت واژن در اثر کاهش سطح هورمون استروژن، دچار خشکی و ضعف می شود. این عارضه می تواند زنان را با مشکلات و ناراحتی های مختلفی در ناحیه تناسلی درگیر کرده و باعث آزار آنان شود. روش های مختلفی برای درمان و کنترل آتروفی واژن وجود دارد که باید متناسب با وضعیت بیمار و ضدت آتروفی تجویز شوند. به همین دلیل در صورتی که علائم و نشانه های ذکر شده در متن مقاله را مشاهده کرده اید، بهتر است هرچه زودتر برای بررسی و تشخیص دقیق به متخصص زنان و زایمان مراجعه کرده و با ارائه ی کامل شرح حال خود، مناسب ترین روش درمان را در پیش بگیرید.
