وقتی بافت آندومتر (رحم) در خارج از آن رشد می کند، به آن اندومتریوز گفته می شود. درمان اندومتریوز بستگی به فاکتورهایی دارد که از آن جمله می توانیم به سن بیمار و درجه بیماری اشاره کنیم. با این حال با وجود روش های مختلفی که برای درمان اندومتریوز در دسترس است، امکان بهبود علائم دردناک آن برای بیماران فراهم است. در این مقاله با انواع روشهای درمان آندومتریوز آشنا خواهید شد…
درمان اندومتریوز به چه عواملی بستگی دارد؟
جراح متخصص زنان بعد از انجام آزمایش های لازم و بررسی وضعیت بیمار، در مورد گزینه های درمانی با او صحبت کرده و خطرات و مزایای هر کدام را شرح خواهد داد.
برای تشخیص اینکه کدام روش درمان آندومتریوز برای بیمار مناسب تر و موثر تر است، عوامل زیر در نظر گرفته می شوند:
- سن بیمار
- علائم اصلی و بارز بیمار. مثل درد شدید لگن یا اختلال در باروری
- توجه به این مورد که بیمار در آینده قصد باردار شدن دارد یا خیر؟! زیرا برخی درمان ها ممکن است قابلیت باردار شدن را متوقف نمایند.
- نظر شخص بیمار نسبت به جراحی و ترجیح او
- سابقه ی پزشکی و انواع جراحی های قبلی بیمار
لازم به ذکر است که در بعضی مواقع، برای درمان آندومتریوز اقدام خاصی لازم نیست. این شرایط عبارتند از:
- زمانی که علائم خفیف هستند
- بیمار مشکلات مربوط به باروری ندارد.
- بیمار در آستانه یائسگی قرار دارد.
- علائم خود به خود در حال بهبود و کمرنگ شدن هستند.
گاهی اوقات اندومتریوز خودبخود بهبود پیدا می کند.با این حال، در مواردی نیز، اگر به موقع و به طور موثر تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است وضعیت آن بدتر شود. بنابراین یکی از دستورالعمل هایی که در صورت ابتلا به آندومتریوز به بیمار توصیه می شود، این است که مدتی را تحت مراقبت و نظارت قرار داشته باشد و در صورتی که علائم در حال تشدید یا بدتر شدن بودند، کارهای درمانی لازم صورت بگیرد.
گزینه های درمانی اندومتریوز
درمان آندومتریوز معمولاً شامل دارودرمانی یا جراحی است. رویکردی که با مشاوره بین شما و پزشکتان انتخاب می شود به شدت علائم و نشانه های شما و اینکه آیا قصد باردارید در آینده را دارید یا نه، بستگی دارد.
پزشکان معمولاً توصیه میکنند ابتدا روش های درمانی محافظه کارانه را امتحان کنید و در صورت عدم نتیجه بخشی، احتمالا جراحی به عنوان درمان موثر توصیه خواهد شد.
داروهای کنترل درد
ممکن است پزشک مصرف مسکن‌های بدون نسخه مانند داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs) ایبوپروفن یا ناپروکسن را برای کمک به کاهش دردهای قاعدگی توصیه کند.
اگر قصد بارداری ندارید، ممکن است پزشک هورمون درمانی همراه با مصرف مسکن را برای شما تجویز نماید.
هورمون درمانی
هدف از هورمون درمانی محدود کردن یا توقف تولید استروژن در بدن است؛ زیرا استروژن باعث رشد و ریزش بافت اندومتریوز می شود.محدود کردن استروژن می تواند بافت اندومتریوز را در بدن کوچک کند و درد ناشی از آن را کاهش دهد.
هورمون درمانی راه حل دائمی برای اندومتریوز نیست. ممکن است پس از قطع درمان، دوباره علائم بازگردند.
دعلاوه بر این هورمون درمانی هیچ تاثیری بر چسبندگی (نواحی “چسبنده” بافتی که می تواند باعث جوش خوردن اندام ها شود) ندارد و نمی تواند مشکلات باروری را بهبود بخشد.
برخی از درمان های اصلی مبتنی بر هورمون برای اندومتریوز عبارتند از:
- قرص ضد بارداری خوراکی ترکیبی
- پروژسترون ها، از جمله سیستم داخل رحمی (IUS)، تزریق ضد بارداری، ایمپلنت ضد بارداری و قرص فقط پروژسترون
شواهد نشان می دهد که این درمان های هورمونی به یک اندازه در درمان اندومتریوز موثر هستند، اما عوارض جانبی متفاوتی دارند.
شما می توانید درباره نحوه اثرگذاری و عوارض جانبی هر کدام از پزشک خود مشورت و راهنمایی بگیرید.
اکثر درمان های هورمونی در حین استفاده، شانس بارداری را کاهش می دهند.
درمان های هورمونی ضد بارداری تاثیر دائمی بر باروری ندارند.
قرص ضد بارداری خوراکی ترکیبی
قرص های ضدبارداری ترکیبی شامل هورمون استروژن و پروژسترون هستند که می تواند به تسکین علائم کمک کند و برای مدت طولانی نیز استفاده شود؛ آزاد شدن تخمک ها (تخمک گذاری) را متوقف کرده، قاعدگی را سبک تر و درد آنها کمتر میکند.
پروژسترون ها
پروژسترون ها هورمون های مصنوعی هستند که مانند هورمون طبیعی پروژسترون عمل می کنند. آنها با جلوگیری از رشد سریع پوشش داخلی رحم و هرگونه بافت آندومتریوز کار می کنند.
ولی، ممکن است دارای عوارض جانبی نیز باشند:
- نفخ
- نوسانات خلقی
- خونریزی غیرطبیعی
- افزایش وزن
پروژسترون به شکل های زیر برای درمان آندومتریوز به کار برده می شود:
- سیستم داخل رحمی (IUS)، دستگاه کوچکی که در رحم قرار می گیرد و پروژسترون آزاد می کند
- تزریق ضد بارداری
- ایمپلنت ضد بارداری
- قرص پروژسترون
- قرص های پروژسترون که ضد بارداری نیستند
روش های جراحی درمان اندومتریوز
از جراحی می توان برای برداشتن یا از بین بردن نواحی بافت اندومتریوز استفاده کرد که به بهبود علائم کمک میکند.
نوع جراحی شما بستگی به محل آندومتریوز و میزان آن دارد.
برخی از گزینه ها عبارتند از:
- لاپاراسکوپی – متداول ترین روش مورد استفاده
- هیسترکتومی
هر عمل جراحی خطراتی را به همراه دارد. مهم است که قبل از انجام درمان، درباره ی این روش ها، اقدامات مراقبتی و عوارض جانبی آنها با جراح خود صحبت کنید.
درمان گیاهی اندومتریوز (درمان مکمل)
خیلی از افراد برای درمان انواع بیماری ها به دنبال روش های درمانی مکمل مثل طب سنتی یا گیاهی هستند. اما باید به این عزیزان گفت که هیچگونه مدرکی برای اثبات اثربخشی این روش ها بر درمان اندومتریوز وجود ندارد. بنابراین اگر مشکوک به اندومتریوز هستید و یا وجود آن توسط پزشک متخصص زنان و زایمان در شما تشخیص داده شده است، بهتر است با توصیه های پزشک خود پیش روید تا درمان اندومتریوز با موفقیت انجام شود.
